Dnia 12 maja 2025 r. opublikowana została ustawa z dnia 20 marca 2025 o rynku pracy i służbach zatrudnienia (Dz. U. 2025 poz. 620 t. j.), która wprowadza szereg zmian zarówno dla osób bezrobotnych – zarejestrowanych, chcących się zarejestrować, jak również przedsiębiorców, którzy korzystają ze wsparcia Urzędu. Ustawa ta zastąpi, obowiązującą już od przeszło 20 lat, ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Nowe przepisy mają odpowiadać na aktualne potrzeby zarówno osób szukających pracy, jak i pracodawców. Ideą wprowadzenia nowych przepisów było aby urzędy pracy stały się miejscami nowoczesnymi, przyjaznymi i pomocnymi dla swoich klientów. Pracownicy Urzędu – sukcesywnie dostosowują dokumenty do nowej rzeczywistości – bowiem od dnia 1 czerwca 2025 r. obsługa naszych klientów oraz partnerów odbywać się będzie zgodnie z przepisami nowej ustawy.

Cóż takiego zmienia ta ustawa? O co tyle hałasu?

Otóż od dnia 1 czerwca 2025 osoby bezrobotne będą mogły zarejestrować się w urzędzie właściwym ze względu na adres zamieszkania. W czasach wzmożonej mobilności społeczeństwa, przemieszczania się po kraju za pracą, rejestracja ze względu na adres zameldowania słusznie została dezaktywowana. Możliwość ta uprości procedury rejestracyjne i umożliwi lepszy dostęp do usług urzędów pracy.

Nowe przepisy umożliwiają rolnikom ubieganie się o status osoby bezrobotnej, pod warunkiem braku stałego źródła dochodu.

Zrezygnowano z zasiłku dla bezrobotnych przysługującego w wysokości 80% zasiłku podstawowego. Osoby bezrobotne otrzymają zasiłek w wysokości 100%. Natomiast osoby bezrobotne, które ukończyły 50 rok życia i mają udokumentowany 20 letni okres zatrudnienia – 120%.

Pierwszeństwo w skierowaniu do udziału w formach pomocy będzie przysługiwać:

• bezrobotnym posiadającym Kartę Dużej Rodziny,
• bezrobotnym powyżej 50 roku życia,
• bezrobotnym bez kwalifikacji zawodowych,
• bezrobotnym niepełnosprawnym,
• długotrwale bezrobotnym,
• bezrobotnym i poszukującym pracy, będącymi osobami do 30 roku życia,
• bezrobotnym samotnie wychowującym co najmniej 1 dziecko.

Ponadto poszukujący pracy niezatrudniony i niewykonujący innej pracy zarobkowej opiekun osoby niepełnosprawnej może korzystać z form pomocy na takich zasadach jak bezrobotny.

Ustawodawca zatroszczył się szczególnie o osoby bezrobotne do 30 roku życia, powierzając je opiece doradcy do spraw osób do 30 roku życia, który założy IPD, przeprowadzi test umiejętności cyfrowych, przedstawi propozycję zatrudnienia, stażu, szkolenia lub innej formy pomocy – zgodnie z IPD.

Nowy system teleinformatyczny ma umożliwiać osobom szukającym pracy zakładanie kont i uzyskiwanie pomocy urzędów pracy online, w tym automatyczne otrzymywanie informacji o nowych ofertach pracy odpowiadających ich kwalifikacjom.

W związku z niżem demograficznym oraz zachęceniem społeczeństwa do dłuższej aktywności na rynku pracy – nawet po osiągnięciu wieku emerytalnego – ustawodawca wprowadził możliwość wsparcia przedsiębiorców w postaci dofinansowania za zatrudnienie skierowanego poszukującego pracy, który ukończył 65 lat w przypadku mężczyzny oraz 60 lat w przypadku kobiety.

Reforma nie ominęła cieszącego się rokrocznie wielkim zainteresowaniem stażu dla osób bezrobotnych. Nowością jest tu umowa trójstronna, zawierana pomiędzy Urzędem, Organizatorem stażu a osobą bezrobotną skierowaną do odbycia stażu – aby każda ze stron była świadoma swoich praw i obowiązków, wynikających z zawartej umowy.

Podniesiono stażystom wysokość stypendium – dla umów zawartych po 1 czerwca 2025 r. stypendium wyniesie 160% zasiłku podstawowego.

Wraz z wejściem w życie ustawy bezrobotny nie będzie mógł odbywać stażu u tego samego organizatora, u którego wcześniej odbywał staż, był zatrudniony, w tym jako pracownik młodociany w celu przygotowania zawodowego lub wykonywał inną pracę zarobkową, a od jej zakończenia nie minęły 24 miesiące.

Poszerzono grono osób, które mogą skorzystać z tzw. bonu na zasiedlenie. Zgodnie z nowymi zasadami, będą mogły ubiegać się o niego wszystkie osoby bezrobotne bez względu na wiek, pragnące znaleźć pracę poza miejscem dotychczasowego zamieszkania.

Zmodernizowano również przepisy dotyczące wyposażenia/doposażenia stanowiska pracy. Dobrą zmianą w stosunku do poprzedniej ustawy jest skrócenie obowiązkowego utrzymania stanowiska pracy utworzonego w związku z przyznaną refundacją z 24 miesięcy do 12 miesięcy – w przypadku refundacji nieprzekraczającej 4-krotności przeciętnego wynagrodzenia bądź 18 miesięcy w przypadku refundacji większej niż 4-krotność, jednak nie większej niż 6-krotność przeciętnego wynagrodzenia.

Zmiany w zakresie zatrudniania cudzoziemców

Oprócz ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia tego samego dnia została opublikowana równie ważna ustawa, tj. ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium RP, która także wchodzi w życie 1 czerwca 2025 r. Ustawy stanowią realizację kamieni milowych zapisanych w Krajowym Planie Odbudowy.

Ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium RP przede wszystkim zabezpiecza polskich pracowników przed nieuczciwą konkurencją czy utratą pracy. Chroni także cudzoziemców przed nadużyciami i naruszeniami prawa. Natomiast przedsiębiorcom mierzącym się z niedoborami pracowników zapewnia przejrzyste i przyjazne przepisy.

Zostanie utworzony rejestr umów o pracę. Pracodawca będzie miał obowiązek przesłać do urzędu wydającego zezwolenie na pracę kopię umowy zawartej z cudzoziemcem. Podwyższone zostaną kary za nielegalne zatrudnianie cudzoziemców – takie działania zagrożone będą karą grzywny w wysokości od 3 000 do 50 000 zł za każdy przypadek.

Jednym z najważniejszych założeń ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium RP jest przeciwdziałanie wyłudzeniom zezwoleń na pracę w celu wjazdu na terytorium strefy Schengen. Służyć temu ma przede wszystkim wprowadzenie nowych funkcjonalności w systemach informatycznych, zwiększenie roli publicznych służb zatrudnienia w procesie wydawania zezwoleń oraz pełna ich elektronizacja.

Ustawa pozwoli starostom określić listy zawodów i rodzajów pracy, w których zezwolenia na pracę cudzoziemcom zamierzającym podjąć zatrudnienie na terenie danego powiatu nie będą wydawane. Będzie to możliwe np. w sytuacji zwolnień grupowym lub likwidacji dużego zakładu pracy na terytorium danego powiatu.

W związku wejściem w życie nowej ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia, nasz Urząd podejmuje intensywne działania mające na celu właściwe przygotowanie się do wdrażania nowych przepisów. Celem tych działań jest zapewnienie sprawnej i skutecznej Państwa obsługi oraz dostosowanie wewnętrznych procedur do zmieniających się uwarunkowań prawnych.