Na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Białymstoku Instytut Badawczy IPC sp. z o.o. z Wrocławia przeprowadził badanie nt. wpływu rozwoju sektora IT/ICT na rynek pracy w województwie podlaskim. Badanie było realizowane w okresie od sierpnia do września 2020 roku. Głównym celem badania była analiza i ocena wpływu rozwoju sektora IT/ICT w województwie podlaskim na sytuację społeczno-gospodarczą i rynek pracy w regionie.
Technologie informacyjno-komunikacyjne są w chwili obecnej jednym z najważniejszych obszarów w życiu współczesnych społeczeństw, zarówno w zakresie życia prywatnego, jak i zawodowego. Coraz trudniej wyobrazić nam sobie funkcjonowanie bez nowoczesnych technologii informacyjnych.
W ramach projektu zostały zastosowane różnorodne techniki badawcze, od analizy danych zastanych, poprzez badania ilościowe z przedstawicielami firm z sektora IT/ICT województwa podlaskiego, do badań jakościowych w postaci indywidualnych wywiadów pogłębionych z przedstawicielami uczelni, agencji zatrudnienia, społeczności ITC czy też instytucji otoczenia biznesu – mówi Jarosław Sawicki, dyrektor ds. badań Instytutu Badawczego IPC.
W badaniu ilościowym, realizowanym za pomocą mieszanych technik wywiadów telefonicznych oraz ankiet internetowych przebadaliśmy 400 przedstawicieli firm z sektora IT/ICT oraz 300 studentów i absolwentów podlaskich uczelni z kierunków związanych z badanym sektorem. Obecne pandemiczne czasy nie ułatwiały nam dostępu do respondentów. Musieliśmy postawić przede wszystkim na techniki, które poprzez zachowania dystansu społecznego pozwalały nam na przeprowadzenie zakładanych ilości badań. – dodaje Artur Kotliński, dyrektor zarządzający Instytutu Badawczego IPC.
Według najnowszych danych, pochodzących z Głównego Urzędu Statystycznego, w województwie podlaskim w 2019 roku funkcjonowało ponad 3 tysiące firm działających w sektorze IT/ICT. Nie jest to duża ilość, bowiem stanowi ona zaledwie 2% rynku ogólnopolskiego. Na terenie całego kraju jest bowiem blisko 154 tysiące takich podmiotów. W roku 2019 zysk netto polskich przedsiębiorstw działających w sektorze IT/ICT wyniósł łącznie 8,8 miliarda złotych. Stanowi to istotny wzrost, bo aż o 23% w stosunku do roku poprzedniego.
Badanie z firmami z sektora IT/ICT z województwa podlaskiego dostarczyło informacji, które pozwalają stworzyć ich pewien profil. Podlaski sektor IT/ICT jest dość zróżnicowany, działające na nim firmy dostarczają zarówno sprzętu (55,5%), jak i wsparcie technicznego dla pracowników innych firm (41,8%), 47,8% z nich tworzy i programuje systemy wg wytycznych klientów, a około 1/3 z nich zarządza bazami danych i serwisami, dostarcza sprzęt komunikacyjny, a także sprzęt sieciowy oraz do przesyłania danych.
Podlaski sektor IT/ICT pracuje głównie na zlecenie innych podmiotów prywatnych, nieco częściej umiejscowionych na terenie województwa podlaskiego niż poza nim. Klienci z sektora prywatnego to najczęściej firmy z sektora MŚP. Około 1/3 badanych firm swoje produkty i usługi dostarcza za granicę. Głównym sektorem, dla którego pracuje podlaska branża IT/ICT, to handel. Pozostałe sektory, z którymi dość często współpracują podmioty z IT/ICT, to bankowość oraz administracja publiczna.
Podlaskie firmy z badanego sektora IT/ICT są dość innowacyjne. Połowa z nich na przestrzeni ostatnich lat wprowadziła innowacje organizacyjne oraz procesowe. Natomiast blisko 8 na 10 uważa, że usługi i produkty, które oferują, wpływają z kolei na wzrost innowacyjności i konkurencyjności ich klientów. Z kolei 1 na 5 firm prowadzi działalność badawczo-rozwojową.
Badani przedsiębiorcy stworzyli także profil idealnego w ich opinii absolwenta kierunków związanych z sektorem IT/ICT. Znajomość języków obcych, jak i języków programowania nie są według badanych obligatoryjnym warunkiem przyjęcia do pracy. Pracodawcy mogą sami w tym zakresie przeszkolić swoich pracowników. Podobnie sytuacja wygląda z formalnym wykształceniem, które nie jest na ogół istotne dla pracodawców, dużo ważniejsze są certyfikaty, które potwierdzają praktyczną znajomość pewnych zagadnień. Dość ważnym z kolei elementem kompetencji jest umiejętność pracy w zespole, która jest kluczowa w branży IT/ICT, ale również komunikatywność.
W ramach badania przeprowadzono także wywiady z ekspertami zajmującymi się rynkiem pracy oraz sektorem IT/ICT. Z obserwacji badanych wynika, że sektor ten dość dynamicznie rozwinął się w ciągu ostatnich 5 lat w województwie podlaskim. Co za tym idzie, wzrosło zapotrzebowanie na pracowników, jak i na usługi realizowane przez podmioty należące do tej branży.
W opinii ekspertów sektor IT/ICT w województwie podlaskim, mimo że nie jest tak rozwinięty jak w innych częściach kraju, to jest konkurencyjny pod względem niższych kosztów (zarówno kosztów zatrudniania pracowników, jak i infrastruktury), oraz wysokiej jakości usług zapewnianej przez wykwalifikowaną kadrę. Mimo pewnych przewag konkurencyjnych sektor ten zmaga się w regionie z przeszkodami. Są to peryferyjność województwa, niekorzystne trendy demograficzne połączone z migracjami, w tym także tak zwany drenaż mózgów, czyli przejmowanie zdolnych pracowników przez inne, silniejsze ośrodki.
Zapraszamy do zapoznania się z pozostałymi wnioskami płynącymi z badania pt. „Wpływ rozwoju sektora IT/ICT na rynek pracy w województwie podlaskim", a także rekomendacjami dla dalszego rozwoju sektora, które znajdą Państwo w załączonym raporcie.