INFOdoradca+ Informacje o zawodach - Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku

Monter sieci gazowych 712610

• Gazownik.
• Instalator sieci gazowych.
• Konserwator sieci gazowych.
• Monter sieci i instalacji gazowych.
• Pracownik gazowni.
• Pracownik pogotowia gazowego.
• Pracownik przedsiębiorstwa gazowniczego.
• Serwisant sieci gazowych.

W Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie:

• 7126 Plumbers and pipe fitters.

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):

• Sekcja F – Budownictwo.

Notka metodologiczna

Opis informacji o zawodzie opracowano na podstawie:

• analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe), źródeł internetowych oraz wyników badań i analiz prowadzonych w projekcie PO KL (2011–2013) „Rozwijanie zbioru krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez pracodawców”,
• analizy opisu zawodu zamieszczonego w wyszukiwarce opisów zawodów na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia,
• zebranych opinii od recenzentów, członków panelu ewaluacyjnego oraz zespołu ds. walidacji i jakości informacji o zawodach.

Autorzy i eksperci opiniujący

Zespół Ekspercki:

• Bartłomiej Chrzanowski – TEDOM Poland Sp. z o.o., Chorzów.
• Katarzyna Majewska-Mrówczyńska – Zespół Szkół Architektoniczno-Budowlanych i Licealnych im. Stanisława Noakowskiego, Warszawa.
• Mirosław Żurek – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.

Zespół ds. walidacji i jakości informacji o zawodzie:

• Tomasz Kupidura – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
• Krzysztof Symela – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
• Ireneusz Woźniak – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.

Recenzenci:

• Grzegorz Rak – ELMO S.A., Żelków Kolonia.
• Andrzej Suszek – Centrum Kształcenia Zawodowego, Świdnica.

Panel ewaluacyjny – przedstawiciele partnerów społecznych:

• Maciej Kubanek – Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości, Warszawa.
• Jolanta Skoczylas – Związek Zawodowy Budowlani, Warszawa.

Data (rok) opracowania opisu informacji o zawodzie: 2018 r.

Monter sieci gazowych ²⁰ wykonuje prace związane z montażem sieci i przyłączy gazowych ¹⁷ wraz z armaturą ¹ i urządzeniami niezbędnymi do ich prawidłowej i bezpiecznej pracy. Monter sieci gazowych wykonuje czynności związane z kontrolą stanu technicznego sieci gazowej ⁶, utrzymaniem sieci gazowej ²⁴ w sprawności technicznej. Monter sieci gazowych bierze także udział w pracach związanych z konserwacją ⁴ i remontami ¹⁹ istniejących sieci gazowych oraz usuwaniu ich awarii ².

Opis pracy

Monter sieci gazowych wykonuje prace związane z montażem sieci gazowych zgodnie z:

• wymaganiami projektu technicznego,
• zaleceniami nadzoru technicznego,
• procedurami prac gazoniebezpiecznych ¹² i niebezpiecznych ¹³.

Monter sieci gazowych na podstawie projektu technicznego:

• przygotowuje części do montażu,
• montuje rury i kształtki w wykopach lub na konstrukcji,
• łączy rury i kształtki w wykopach lub na konstrukcji,
• wykonuje izolację antykorozyjną,
• montuje armaturę, urządzenia sterujące i kontrolne.

Monter sieci gazowych przeprowadza próby odbiorowe ¹⁴, a także sporządza szkice i raporty z prac montażowych i konserwacyjno-remontowych istniejących sieci gazowych.

Sposoby wykonywania pracy

Monter sieci gazowych wykonuje prace ręcznie lub mechanicznie z zastosowaniem odpowiednich narzędzi i urządzeń. Jego praca polega na:

• przecinaniu, obróbce i łączeniu rur w celu wykonania połączeń rozłącznych i nierozłącznych (spawanie i zgrzewanie rur),
• montażu i demontażu armatury i urządzeń stosowanych do budowy sieci gazowych,
• wykonywaniu izolacji antykorozyjnych sieci gazowych,
• przeprowadzaniu prób odbiorowych sieci gazowych,
• rozruchu i kontroli ⁵ sieci gazowych,
• sporządzaniu zestawień zapotrzebowania materiałowego ²⁵ dla planowanych prac,
• wykonywaniu szkiców zmian wprowadzonych na etapie budowy sieci gazowych,
• lokalizowaniu i określaniu przyczyn awarii i usterek sieci gazowych,
• prowadzeniu konserwacji oraz remontów sieci gazowych,
• wymianie i konserwacji osprzętu obiektów sieci gazowych ⁷.

Więcej szczegółowych informacji znajduje się w sekcjach: 3.1. Zadania zawodowe oraz 3.2. i 3.3. Kompetencje zawodowe.

Warunki pracy

Monter sieci gazowych pracuje w terenie, w zmiennych warunkach atmosferycznych, sporadycznie może pracować także wewnątrz budynków lub w obiektach technologicznych ⁸ sieci gazowej.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.1. Możliwości podjęcia pracy w zawodzie.

Wykorzystywane maszyny i narzędzia pracy

Monter sieci gazowych w działalności zawodowej stosuje różne maszyny i narzędzia, takie jak:

• zgrzewarki ²⁶,
• spawarki ²¹,
• kompresory,
• szlifierki, wiertarki, wkrętarki elektryczne,
• agregaty prądotwórcze,
• klucze monterskie,
• specjalistyczne narzędzia do przygotowania elementów łączonych gazociągów,
• gwintownice, giętarki do rur,
• piły mechaniczne do cięcia drzew, rur i asfaltu,
• młoty pneumatyczne,
• zagęszczarki,
• przyrządy pomiarowe ¹⁸.

Organizacja pracy

Monter sieci gazowych przeważnie pracuje w zespole, jedynie proste czynności może wykonywać samodzielnie. Ze względu na dużą ilość prac przygotowawczych, praca montera sieci gazowych realizowana jest zwykle w dwuosobowym zespole monter–pomocnik. Praca montera sieci gazowych może przebiegać w systemie zmianowym, w stałych lub zmiennych godzinach pracy, w zależności od aktualnej ilości zleceń pracodawcy lub konieczności usuwania awarii. Planowe prace związane z montażem i remontem sieci gazowych są prowadzone w okresie od wczesnej wiosny do późnej jesieni w warunkach dodatnich temperatur zewnętrznych. W okresie zimowym realizowane są wyłącznie prace związane z usuwaniem awarii w sieciach gazowych. Specyfika prac polegających na usuwaniu awarii wiąże się z nieprzerwaną pracą niezależnie od warunków atmosferycznych, pory dnia i świąt, aż do momentu całkowitego usunięcia awarii.

Zagrożenia mające wpływ na bezpieczeństwo pracy człowieka

Monter sieci gazowych może być narażony na następujące zagrożenia:

• związane z pracą w strefie zagrożenia wybuchem ²² lub w zasięgu gazowej atmosfery wybuchowej ³ – możliwość wybuchu gazu oraz wystąpienia pożaru,
• działanie pyłów, oparów substancji niebezpiecznych,
• obciążenia organizmu związane z koniecznością podnoszenia i przenoszenia ciężkich przedmiotów,
• możliwość wystąpienia urazów ciała podczas stosowania maszyn oraz narzędzi elektrycznych,
• przygniecenie w wykopie,
• upadek z wysokości,
• porażenie prądem,
• hałas.

Wymagania psychofizyczne

Dla pracownika wykonującego zawód monter sieci gazowych ważne są:

w kategorii wymagań fizycznych

• wysoka ogólna wydolność fizyczna,
• duża sprawność narządów równowagi,
• duża sprawność układu mięśniowego,
• duża sprawność układu kostno-stawowego;

w kategorii sprawności sensomotorycznych

• koordynacja wzrokowo-ruchowa,
• zręczność rąk i palców,
• zmysł równowagi,
• czucie dotykowe,
• powonienie,
• szybki refleks,
• spostrzegawczość,
• brak lęku przed wysokością;

w kategorii sprawności i zdolności

• zdolność koncentracji uwagi,
• podzielność uwagi,
• wyobraźnia przestrzenna,
• uzdolnienia techniczne;

w kategorii cech osobowościowych

• rzetelność i dokładność,
• samodzielność,
• zdolność pracy w szybkim tempie,
• wytrzymałość na długotrwały wysiłek,
• zdolność współdziałania.

Więcej informacji znajduje się w sekcjach: 3.4. Kompetencje społeczne; 3.5. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu.

Wymagania zdrowotne

Montera sieci gazowych musi mieć dobre zdrowie i sprawność ruchową, gdyż jego praca wymaga znaczącego wysiłku fizycznego; wykonuje ją często poniżej poziomu gruntu (w wykopach) i w zmiennych warunkach atmosferycznych.

Przeciwwskazaniami do pracy w zawodzie montera sieci gazowych są m.in.:

• dysfunkcje ruchowe,
• niska wydolność fizyczna,
• wady wzroku i słuchu niepodlegające korekcji,
• zaburzenia równowagi,
• lęk wysokości,
• choroby układu mięśniowego, kostno-stawowego, oddechowego,
• wady serca uniemożliwiające wykonywanie zadań zawodowych,
• zaburzenia układu nerwowego.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.4. Możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie.

Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Obecnie (2018 r.) do podjęcia pracy w zawodzie monter sieci gazowych preferowane jest wykształcenie zawodowe (branżowa szkoła I stopnia – dawniej zasadnicza szkoła zawodowa) o profilu budowlanym.

Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie

Pracę w zawodzie monter sieci gazowych może wykonywać również osoba, która:

• została przyuczona do zawodu,
• uzyskała doświadczenie w trakcie pracy,
• odbyła szkolenie zorganizowane w firmie specjalizującej się w montażu sieci gazowych, w wyspecjalizowanym ośrodku szkoleniowym.

Podjęcie pracy w zawodzie monter sieci gazowych ułatwiają:

• posiadanie świadectwa czeladniczego i dyplomu mistrzowskiego w zawodzie pozaszkolnym monter sieci gazowych lub w pokrewnym zawodzie monter instalacji gazowych, po spełnieniu wymagań formalnych i zdaniu egzaminu organizowanego przez Izby Rzemieślnicze,
• posiadanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje wyodrębnione w pokrewnym zawodzie szkolnym monter systemów rurociągowych albo monter sieci i instalacji sanitarnych, po spełnieniu wymagań formalnych i zdaniu egzaminu organizowanego przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne.

Dodatkowym atutem przy zatrudnieniu montera sieci gazowych jest posiadanie:

• suplementu Europass (w języku polskim i angielskim), wydawanego na prośbę zainteresowanego przez Izby Rzemieślnicze oraz Okręgowe Komisje Egzaminacyjne,
• uprawnienia energetycznego eksploatacyjnego ²³ w zakresie grupy energetycznej G3 (gazowe) i G1 (elektryczne),
• odpowiednich uprawnień do spawania,
• uprawnienia do zgrzewania,
• uprawnienia do obsługi sprężarek,
• certyfikatów potwierdzających udział w szkoleniach i nabyte umiejętności w zakresie technologii montażu sieci gazowych.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.2. Instytucje oferujące kształcenie, szkolenie i/lub potwierdzanie kompetencji w ramach zawodu.

Możliwości rozwoju zawodowego i awansu

Pracownik w zawodzie monter sieci gazowych może:

• rozpocząć pracę od stanowiska pomocnika i wraz z nabyciem doświadczenia zawodowego awansować na samodzielne stanowisko,
• po nabyciu dalszego doświadczenia zawodowego, posiadając zdolności i umiejętności organizacyjne oraz umiejętność pracy z ludźmi – awansować na stanowisko brygadzisty nadzorującego pracę małego zespołu pracowników,
• dalej kształcić się w szkole branżowej II stopnia np. w zawodzie technik inżynierii sanitarnej lub technik gazownictwa, a po zdaniu matury kontynuować naukę na uczelni wyższej (kierunek budowlany) i awansować na stanowisko kierownicze,
• doskonalić swoje umiejętności, uczestnicząc w branżowych szkoleniach w zakresie montażu sieci gazowych,
• rozszerzać swoje kompetencje zawodowe poprzez kształcenie/szkolenie w zawodach pokrewnych,
• założyć i prowadzić działalność gospodarczą w zakresie montażu sieci gazowych.

Możliwości potwierdzania kompetencji

Obecnie (2018 r.) w zawodzie monter sieci gazowych istnieje możliwość potwierdzania kompetencji zawodowych w szkolnych zawodach (pokrewnych):

• monter systemów rurociągowych, w zakresie kwalifikacji MG.28 Montaż systemów rurociągowych, albo
• monter sieci i instalacji sanitarnych, w zakresie kwalifikacji BD.05 Wykonywanie robót związanych z budową, montażem i eksploatacją sieci oraz instalacji sanitarnych.

Alternatywną drogę potwierdzania kompetencji w zawodzie monter sieci gazowych oferuje system nauki zawodu w rzemiośle, który umożliwia zdobycie tytułu czeladnika, a następnie mistrza w zawodzie monter sieci gazowych lub monter instalacji gazowych. Dokumentami potwierdzającymi te tytuły są odpowiednio: świadectwo czeladnicze oraz dyplom mistrzowski.

Dodatkowo monter sieci gazowych może uzyskać świadectwo kwalifikacyjne, dotyczące uprawnień energetycznych eksploatacyjnych w zakresie grupy energetycznej G1 i G3. Można je uzyskać w drodze uczęszczania na właściwy kurs bądź szkolenie, zakończone zdaniem egzaminu przed państwową komisją certyfikującą, której uprawnia nadaje Urząd Regulacji Energetyki (URE).

Więcej informacji można uzyskać w Bazie Usług Rozwojowych https://uslugirozwojowe.parp.gov.pl oraz Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Osoba zatrudniona w zawodzie monter sieci gazowych może rozszerzać swoje kompetencje zawodowe w zawodach pokrewnych:

Pracownik w zawodzie monter sieci gazowych wykonuje różnorodne zadania, do których należą w szczególności:

• Z1 Wykonywanie prac montażowych sieci gazowych.
• Z2 Przeprowadzanie prac związanych z próbami i odbiorami technicznymi sieci gazowych.
• Z3 Wykonywanie przeglądów technicznych ¹⁶ sieci gazowych.
• Z4 Określanie przyczyn, lokalizowanie i usuwanie awarii sieci gazowych.
• Z5 Wykonywanie prac konserwacyjno-remontowych sieci gazowych.

Kompetencja zawodowa Kz1: Wykonywanie prac montażowych i odbiorczych sieci gazowych obejmuje zestaw zadań zawodowych Z1, Z2, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz2: Wykonywanie czynności konserwacyjno-remontowych, przeglądów oraz usuwanie awarii sieci gazowych obejmuje zestaw zadań zawodowych Z3, Z4, Z5, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Pracownik w zawodzie monter sieci gazowych powinien mieć kompetencje społeczne niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych.

W szczególności pracownik jest gotów do:

• Ponoszenia odpowiedzialności za skutki podejmowanych działań oraz za powierzony sprzęt i narzędzia wykorzystywane na stanowisku pracy podczas wykonywania montażu lub konserwacji sieci gazowych.
• Podejmowania pracy częściowo samodzielnie i współpracy w zorganizowanych warunkach pracy ekipy gazowniczej.
• Oceniania wpływu swoich działań realizowanych w ramach współpracy w zakładzie gazowniczym i ponoszenia odpowiedzialności za ich skutki.
• Oceniania zagrożenia zdrowia oraz życia i podejmowania działań adekwatnych do stopnia zagrożenia podczas wykonywania montażu lub konserwacji sieci gazowych.
• Podnoszenia własnych kompetencji zawodowych w zakresie montażu lub konserwacji sieci gazowych.
• Dostosowywania zachowania do zmian w środowisku pracy przedsiębiorstwa gazowniczego.
• Kierowania się zasadami zgodnymi z etyką zawodową i obowiązującymi przepisami w branży budowlanej.

Pracownik powinien mieć zdolność właściwego wykonywania zadań zawodowych i predyspozycje do rozwoju zawodowego. Dlatego wymaga się od niego odpowiednich kompetencji kluczowych. Zostały one zilustrowane w formie profilu (rys. 1) ukazującego ważność kompetencji kluczowych dla zawodu monter sieci gazowych.

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu monter sieci gazowych

Uwaga:

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − projekt PIAAC (OECD).

Kompetencje zawodowe pracownika w zawodzie monter sieci gazowych nawiązują do opisów poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji.

Opis zawodu, zadań zawodowych i wymagań kompetencyjnych może stanowić materiał informacyjny dla przygotowania (lub aktualizacji) opisów kwalifikacji wprowadzanych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK). Więcej informacji:

• Zintegrowany System Kwalifikacji: https://www.kwalifikacje.gov.pl
• Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji: https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Monter sieci gazowych może pracować w:

• małych oraz średniej wielkości przedsiębiorstwach budowlano-instalacyjnych, świadczących specjalistyczne usługi w dziedzinie budowy sieci gazowych,
• dużych przedsiębiorstwach realizujących budowę sieci gazowych,
• firmach zajmujących się eksploatacją, utrzymaniem infrastruktury oraz pracami konserwacyjno-remontowymi sieci gazowych,
• przedsiębiorstwach gazowniczych ¹⁵ będących operatorami systemu przesyłowego ¹⁰ paliwa gazowego ¹¹,
• przedsiębiorstwach gazowniczych będących operatorami systemu dystrybucyjnego ⁹ paliwa gazowego,
• przedsiębiorstwach gazowniczych zajmujących się utrzymaniem sieci gazowych,
• pogotowiach gazowniczych zajmujących się usuwaniem awarii sieci gazowych,
• firmach budowlanych oraz budowlano-instalacyjnych, realizujących budowy obiektów mieszkaniowych, użyteczności publicznej oraz obiektów przemysłowych,
• specjalistycznych firmach świadczących usługi konserwacyjno-remontowe sieci gazowych.

Monter sieci gazowych może także prowadzić własną działalność gospodarczą, w zakresie montażu i konserwacji sieci gazowych.

Kształcenie

Obecnie (2018 r.) kandydatów do pracy w zawodzie monter sieci gazowych kształci się w systemie nauki zawodu w rzemiośle, który umożliwia zdobycie tytułu czeladnika i dyplomu mistrza w zawodzie. Kompetencje w tych zawodach potwierdzają Izby Rzemieślnicze. Ponadto w systemie rzemiosła można zdobyć tytuł czeladnika i dyplom mistrza w zawodzie pokrewnym monter instalacji gazowych.

Kompetencje przydatne do wykonywania zawodu monter sieci gazowych można również uzyskać podejmując kształcenie w szkole branżowej I stopnia (dawniej zasadnicza szkoła zawodowa) w zawodach pokrewnych:

• monter systemów rurociągowych, albo
• monter sieci i instalacji sanitarnych

lub uczestnicząc w kwalifikacyjnym kursie zawodowym w ramach kwalifikacji:

• MG.28 Montaż systemów rurociągowych, w zawodzie monter systemów rurociągowych, albo
• BD.05 Wykonywanie robót związanych z budową, montażem i eksploatacją sieci oraz instalacji sanitarnych, w zawodzie monter sieci i instalacji sanitarnych.

Kursy te mogą prowadzić:

• publiczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe,
• niepubliczne szkoły posiadające uprawnienia szkół publicznych, prowadzące kształcenie zawodowe,
• publiczne i niepubliczne placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego,
• instytucje rynku pracy prowadzące działalność edukacyjno-szkoleniową,
• podmioty prowadzące działalność oświatową na podstawie ustawy Prawo przedsiębiorców.

Kwalifikacje wyodrębnione w powyższych zawodach potwierdzają Okręgowe Komisje Egzaminacyjne.

Szkolenie

W większości przypadków przedsiębiorstwa specjalizujące się w robotach monterskich same prowadzą szkolenia kandydatów i pracowników w zakresie montażu sieci gazowych.

Szkolenia mogą być również oferowane przez szkoły, ośrodki i centra kształcenia zawodowego oraz inne instytucje działające na rynku usług szkoleniowych, specjalizujące się w szkoleniach w zakresie montażu sieci gazowych.

Przykładowa tematyka szkoleń może dotyczyć:

• technologii montażu sieci gazowych,
• uprawnień energetycznych eksploatacyjnych w zakresie grupy energetycznej G3 i G1,
• obsługi zagęszczarki wibracyjnej,
• technik wykonywania połączeń nierozłącznych: zgrzewanie rur, spawanie,
• uprawnień do obsługi sprężarek,
• bezwykopowej budowy sieci gazowych itp.

Z reguły organizatorzy tych szkoleń poświadczają uzyskane przez uczestników kompetencje stosownymi certyfikatami/zaświadczeniami.

Wynagrodzenie (2018 r.) osób pracujących w zawodzie monter sieci gazowych jest zróżnicowane i średnio wynosi 3900 zł brutto miesięcznie. Wynagrodzenia w tym zawodzie kształtują się w granicach od 2500 zł do ponad 5000 zł brutto.

Na poziom wynagrodzenia montera sieci gazowych mają wpływ m.in.:

• staż pracy, doświadczenie zawodowe, umiejętności,
• wielkość i lokalizacja geograficzna firmy,
• szczegółowy zakres zadań.

W zawodzie monter sieci gazowych możliwe jest w ograniczonym zakresie zatrudnianie osób niepełnosprawnych.

Warunkiem niezbędnym do zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie jest identyfikacja indywidualnych barier i dostosowanie technicznych i organizacyjnych warunków środowiska oraz stanowiska pracy do potrzeb zatrudnienia osób:

• z dysfunkcją narządu wzroku (04-O), jeśli posiadana wada jest skorygowana odpowiednimi szkłami optycznymi lub soczewkami kontaktowymi, które zapewnią ostrość widzenia,
• słabosłyszących (03-L), pod warunkiem zapewnienia im odpowiedniej pomocy technicznej oraz właściwego przygotowania środowiska i stanowiska pracy,
• z niewielkimi zaburzeniami mowy (03-L).